«کوروش جعفریان» متخصص تغذیه و از پایه گذاران تغذیه در برنامه «ضربان»، استعداد ژنتیکی، انجام تمرینات و تغذیه را مهمترین عواملی دانست که میتواند یک ورزشکار را به سطح حرفهای برساند، گفت: یک ورزشکار باید سه عامل را به طور همزمان مدیریت کند و پرورش دهد.
این متخصص تغذیه افزود: ورزشکاری که آگاه نباشد قبل از تمرین و مسابقه چه غذاهایی بخورد، نمیتواند ورزشکار موفقی باشد؛ ورزشکار حرفهای باید همیشه آماده باشد و بتواند طی مدت 24 ساعت بازتوانی کند، چنین ورزشکاری حرفهای است.
جعفریان با تاکید براهمیت توزیع متعادل چربی در نقاط راست و چپ بدن و همچنین اندام فوقانی و تحتانی بدن ورزشکار، گفت: اگر چربی بدن ورزشکار از میزان استاندارد خارج شود قادر به فعالیت ورزشی ایده ال نخواهد بود.
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران درباره نقش مکملها در موفقیت ورزشکاران، تاکید کرد: اهمیت مکملها در تجارت در دنیا به بیش از 130 میلیارد دلار میرسد که تجارت پرسودی است، اصل مطلب برای ورزشکار، تغذیه صحیح است و مکمل هیچگونه ارزشی ندارد، اما در صورت کمبود تغذیهای موادی مانند ویتامین دی کلسیم منیزیم و ... تحت نظر متخصص تغذیه حتما باید مصرف شود.
جعفریان افزود: خیلی از ورزشکاران و مربیان این باور اشتباه را دارند که خوردن مکمل برای ورزشکار ضروری است، اما با ارزیابی درست بر تغذیه ورزشکار میتوان این باور غلط را تغییرداد.
این پایه گذار تغذیه علمی در ورزش فوتبال گفت: اصل اول در ورزش فوتبال تغذیه مناسب است که شامل درست خوردن (چه چیزهایی در چه زمانی و به چه مقدار خورده شود) است.
جعفریان افزود: کربوهیدارتهای مصرفی یک شاخص به نام شاخص گلایسیمی دارند که به این معنی است که پس از خوردن آن ماده غذایی چه میزان قند خون افزایش مییابد، ورزشکار موفق باید بداند که چه موقع این ماده غذایی را بخورد، بطور مثال مادهای که شاخص گلیسمی بالایی دارد اگر دقایقی قبل از مسابقه مصرف شود در 5 تا 6 دقیقه اول فرد دچار افت قند خون خواهد شد، درصورتی که خوردن این ماده بعد از اتمام مسابقه صحیح خواهد بود (ریزه کاریهایی که در تغذیه صحیح ورزشکاران باید مورد توجه قرار گیرد).
وی در پاسخ به این سوال که آیا مصرف مکمل ویتامین «سی» و «ای» برای ورزشکار ضروری است، گفت: اگر فرد تغذیه صحیح داشته باشد کمبود این ویتامینها وجود نخواهد داشت.
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران تاکید کرد: مصرف بیش از حد مکمل ویتامینای توان تمرینی و تطابق تمرینی ورزشکار را از بین میبرد و در واقع فرد کم میآورد.
جعفریان، پروتئین WHEY را با ارزش دانست، اما مصرف بیش از حد آن را با عارضههایی همراه دانست و گفت: فشار کبد و کلیه بالا میرود، آنزیمهای کبدی افزایش مییابد و فرد بعد از مدتی دچار کاهش آب بدن میشود وقتی پروتئین به میزان زیادی مصرف شود آب بدن دفع میشود و بدن حالت اسیدی پیدا میکند، در این زمان استخوانها دچار آسیب میشود بنابراین مصرف هرگونه مکملی باید طبق نظر متخصص انجام گیرد.
وی در پاسخ به این سوال که ورزشکاران حرفهای پس از کناره گیری از مسابقات چه کنند تا دچار وزن نشوند، گفت: نخستین نکته توجه به تفاوتهای ژنتیکی افراد است، فردی که استعداد چاقی دارد بیشتر در معرض خطر چاقی است.
این متخصص تغذیه افزود: فردی که ورزش حرفهای میکند متابولیسم بدنش کاهش خواهد یافت و با این میزان سوخت و ساز سازگاری پیدا میکند، این شخص اگر مانند گذشته تغذیه کند و ورزش حرفهای را نیز کنار بگذارد مسلما افزایش وزن پیدا میکند.
جعفریان توصیه کرد: این افراد ورزش آماتوری را به هیچ وجه کنار نگذارند و در سطحی که وزنشان کنترل شود تمرینات را ادامه دهند.
این متخصص تغذیه گفت: میزان چربی بدن در بانوان و آقایون یکسان نیست کمترین میزان چربی بدن در آقایان 3 درصد و در خانمها 12 درصد است البته میزان چربی بدن در ورزشکاران نسبت به نوع ورزش آنان فرق میکند مثلا در یک دونده درصد چربی کمتر و در یک شناگر کمی چربی بیشتری لازم است.
جعفریان همچنین یکسری مکملها را در گروه بی ضرر طبقه بندی کرد و گفت: این گروه از جمله داروهای کافیئن و بتا الانین که باعث کاهش خستگی در ورزشکار میشود، همچنین ال کارنیتین که نه تنها اکسیژن رسانی به بافتها را افزایش میدهد بلکه باعث کند شدن آسیب به بافت نیز میشود، همچنین BCWA در افزایش توانمندی و افزایش قدرت عضلات مفید است.
وی افزود: پروتئین WHEY و کافیئن اگر زیر نظر متخصص تغذیه مصرف شوند علاوه بر افزایش عضله سازی و توانمندی ورزشکار به ترمیم آسیبها نیز کمک میکند.
این استاد تغذیه همچنین ورزشکاران فوتبالی را به مصرف پروبیوتیکها که هم به شکل غذای تخمیری (دوغ و ماست) و هم به شکل مکملها موجود هستند، توصیه و تاکید کرد: به نظر میرسد که بسیاری از مکملها اگر فقط زیر نظر متخصص به درستی مصرف شوند، کارساز خواهد بود.
برنامه ضربان همه روزه از شنبه تا پنجشنبه ساعت 16 به صورت زنده از شبکه سلامت سیما پخش میشود.