تغییر اقلیم و افزایش بلایای طبیعی و غیرطبیعی در کشور، عامل بسیار مهمی در افزایش خسارت به محصولات کشاورزی و کاهش تولید شده است، به طوری که کشاورزان با وجود هزینه های زیاد تولید در آخر فصل سهم اندکی از محصول نصیبشان می شود.

در استان کرمان که قطب تولید محصولات باغی و زراعی کشور نظیر پسته، خرما، صیفی جات، مرکبات، گندم و غیره است، انواع متعدد آفات و خسارات هر ساله بخش بزرگی از محصولات را از بین می برد و در این میان بیمه محصولات کشاورزی به عنوان تنها مسیر پرداخت خسارت وارد آمده، دیگر پاسخگوی نیاز کشاورزان به جبران هزینه های تولید نیست.

در همین ارتباط به همت و همراهی مسئولان بسیج رسانه و مهندسین کشاورزی، صندوق بیمه محصولات کشاورزی استان کرمان و تعدادی از اصحاب رسانه در میان تعدادی از باغداران و کشاورزان پسته کار شهر باغین در 30 کیلومتری غرب مرکز استان کرمان حضور یافتیم تا ضمن اطلاع از کم و کیف وضعیت بیمه کشاورزی و صحبت ها و میزان رضایت کشاورزان را از خدمات بیمه کشاورزی جویا شویم.

فاصله زیاد خسارت تا پرداخت غرامت

حسن صادقی از باغداران پسته کار با بیان اینکه حدود 40 سال در زمینه کشاورزی فعالیت دارد گفت: روند اداری بیمه باغ های کشاورزی نسبت به سالهای گذشته بسیار بهتر شده است، قبلا برای طی کردن روال بیمه محصول کشاورزی باید حضوری مراجعه می کردیم که وقت و هزینه زیادی تلف می شد، اما با الکترونیکی و غیرحضوری شدن ارائه خدمات بیمه ای مشکلات زیادی حذف شده است.

وی با اشاره به ناچیز بودن پرداخت غرامت به کشاورزان خاطرنشان کرد: صندوق بیمه کشاورزی موجودی حسابش آنقدر نیست که جوابگوی خسارت وارده به کشاورزان باشد، به طور مثال در یک هکتار باغ یک تا 2 میلیارد ریال خسارت به ما وارد شده اما بیمه توان پرداخت چنین خسارتی را ندارد.

صادقی ادامه داد: 6 گزینه برای بیمه باغ پسته وجود دارد که در گزینه ششم نهایت سقف پرداخت خسارت 40 میلیون تومان در هکتار است که اصلا جوابگوی هزینه تولید و خسارت وارد آمده نیست.

وی با بیان اینکه بیمه پشتوانه اندکی برای کشاورزان است تصریح کرد: از وزارت جهاد کشاورزی و مسئولان می خواهیم که از صندوق بیمه کشاورزی حمایت کافی داشته باشند تا این صندوق هم بتواند جوابگوی کشاورزان باشد.

سید محمد مرعشی از باغداران پسته باغین نیز گفت: با وجود اینکه وضعیت خدمات در حوزه کشاورزی بهتر شده، اما با توجه به هزینه های سنگین، تولید محصولات کشاورزی سخت شده است و به صرفه نیست.

وی تاکید کرد: پرداخت یارانه به کشاورزان و وام بدون سود کمک زیادی به کشاورزان می کند، در همین بحث بیمه خسارت کشاورزی هر چه مبلغ پرداخت خسارت بیشتر باشد، کشاورزان بیشتر به سمت بیمه محصولاتشان می آیند.

این کشاورز کرمانی با بیان اینکه شغل اغلب مردم شهر باغین کشاورزی و دامداری است بیان کرد: با وجود اینکه این منطقه تک محصولی پسته هست باید بیشتر از کشاورزان حمایت شود.

وی اظهار داشت: اگر چه خدمات بیمه بهتر شده است، اما به دلیل اینکه آفات و خسارات کشاورزی نسبت به سالهای قبل بیشتر شده، پرداخت خسارت توسط بیمه جوابگوی هزینه ها نیست.

علی شجاعی دیگر باغدار پسته نیز گفت: سال قبل سیل به بخش بزرگی از باغات پسته بنده خسارت وارد کرد، اما با وجود اینکه به بیمه مراجعه کردیم خسارتی به ما پرداخت نشد.

وی تاکید کرد: مسئولان بیمه گذار به ما اظهار داشتند که محصول پسته شما فقط بیمه هست، اما در رابطه با سیل تعهدی نداریم و تقاضا داریم رسیدگی شود.

شجاعی افزود: پرداخت خسارت توسط بیمه مدت زمان زیادی می برد، که لازم است سریعتر پرداخت ها به کشاورزان سریع تر انجام شود.

بیمه اصلی ترین ابزار حمایت از کشاورزان

معاون صندوق بیمه محصولات کشاورزی استان کرمان گفت: صندوق بیمه کشاورزی یکی از شرکت های اقماری وزارت جهاد و کشاورزی محسوب می شود که حدود 40 سال سابقه فعالیت دارد و در حال حاضر 111 محصول کشاورزی زیر پوشش بیمه قرار دارد.

جواد احمدی زاده افزود: ساختار بیمه در کشور ما مانند سایر کشورهای دنیا، دولتی، غیرانتفاعی و حمایتی است و به عنوان یک ابزار خدمتی و حمایتی در کنار کشاورزان است.

وی با اشاره به آسیب پذیر بودن محصولات کشاورزی تصریح کرد: از 41 بلایای طبیعی در دنیا 31 بلا در ایران به وقوع می پیوندد و کرمان در زمره استان های بلاخیز مانند سیل و خشکسالی است که هر ساله خسارت های زیادی به اراضی کشاورزی و محصولات باغی و کشاورزی وارد می کند.

معاون صندوق بیمه محصولات کشاورزی استان کرمان تاکید کرد: 30 تا 35 درصد حق بیمه محصولات کشاورزی به عهده کشاورز و 65 تا 70 درصد در تعهد دولت است و در حال حاضر با همت مسئولان برای بیمه کشاورزی ردیف بودجه در لایحه بودجه سالانه مشخص شده است.

وی ادامه داد: پوشش بیمه ای ما هزینه تولید است که بر اساس داده ها و برآوردها هر ساله تعرفه هایی بیمه مشخص می شود و برای بیمه محصولی مانند پسته، 6 گزینه بر اساس تعرفه انتخاب شده که با توجه به انتخاب کشاورز و پتانسیل محصول باغ ارائه می شود.

احمدی زاده بیان کرد: پس از عقد قرارداد 2 طرفه بین بیمه گذار و صندوق، در صورت وارد آمدن خسارت به محصول، ارزیابان خسارت را ارزیابی می کنند که پس از مشخص شدن غرامت، توسط بانک کشاورزی پرداخت می شود.

وی با اشاره به اینکه چالش اصلی ما در بیمه محصولات کشاورزی تامین بودجه در پرداخت غرامت است، گفت: به طور مثال زمان بیمه محصول پسته از ابتدای مهر تا 25 آذر است و چون در این بازه زمانی کشاورز غرامت بیمه دریافت نکرده، رغبتی به پرداخت حق بیمه محصول خود نشان نمی دهد.

خدمات متنوع صندوق بیمه کشاورزی

معاون صندوق بیمه محصولات کشاورزی استان کرمان تصریح کرد: البته گزینه ای به نام تهاتر در سامانه جامع بیمه پیش بینی شده که کشاورزان حق بیمه جدید از غرامت سال قبل کسر می شود و برای کشاورز بیمه نامه صادر شده و مابقی خسارت نیز به محض تامین اعتبار به کشاورز خسارت دیده پرداخت خواهد شد.

وی با تاکید بر اینکه باید بیمه کشاورزی به عنوان یک ابزار حمایتی برای کشاورزان اطلاع رسانی شود اظهار داشت: هر چند همکاران و مروجان کشاورزی اطلاع رسانی ها را انجام می دهند، اما اصحاب رسانه نیز برای آگاه سازی قشر کشاورز بسیار موثر می توانند عمل کنند.

احمدی زاده خاطر نشان کرد: در حوزه شمال استان کرمان 13 نمایندگی بیمه ای داریم، بیمه کشاورزی هم مانند سایر بیمه های تجاری شرایط ویژه ای مانند تخفیف و تقسیط دارد، اما کشاورزان نباید تصور کنند، تمام هزینه و خسارت وارده به محصولاتشان را بیمه جبران کند.

وی تصریح کرد: البته در بحث کشت قراردادی هم اخیرا تصویب شده که هر محصول استراتژیک که خرید تضمینی دارد باید به صورت فراگیر و الزامی باید بیمه شود و کشاورزان در کشت قرار دادی بدون پرداخت حق بیمه و با 20 درصد تخفیف محصولات خود را بیمه می کنند.

پرداخت بیش از هشت هزار میلیارد ریال غرامت توسط صندوق بیمه کشاورزی کرمان

معاون صندوق بیمه محصولات کشاورزی استان کرمان گفت: برای تمامی محصولات باغی، زراعی و دامی استان در سال گذشته حدود هشت هزار و 800 میلیارد ریال غرامت توسط بیمه پرداخت شده است و سال گذشته برای محصول پسته هفت هزار و 500 میلیارد ریال خسارت پرداخت شد.

وی افزود: با توجه به اینکه یک چهارم باغات کشور در استان کرمان قرار دارد، 212 هزار هکتار محصول پسته در استان وجود دارد، در سبد بیمه باغات استان کرمان با 22 محصول بیشترین سهم بیمه شده مربوط به پسته است، البته هزینه تولید محصول پسته بالا است و خساراتی که وارد می شود نیز زیاد است که بودجه صندوق بیمه کفاف پرداخت تمام خسارت به باغداران را نمی دهد.

افزایش سطح محصولات کشاورزی در کرمان سهم یارانه کشاورزی استان را بالا می برد

احمدی زاده تاکید کرد: هر چه میزان سطح بیمه محصولات کشاورزی در استان کرمان بالاتر برود، سهم بیشتری از یارانه به سمت استان سرازیر می شود تا خسارات بهتر جبران شود به طوری که سال گذشته بیش از پنج برابر حق بیمه ای که از کشاورزان دریافت شده است در سال گذشته خسارت پرداخت کردیم.

وی بیان کرد: در شهر باغین سهم بیمه گذاران در سال زراعی 1400 - 1401 حدود 21 میلیارد ریال بوده که مجموع غرامت پرداخت شده در حوزه باغی و دام 113 میلیارد ریال بوده است.

بیمه محصولات کشاورزی راهکار بسیار خوبی برای جبران خسارت های وارده به کشاورزان، باغداران و دامداران است، اما چالش هایی مانند پرداخت دیرهنگام غرامت و متناسب نبودن خسارت و غرامت پرداخت شده، رغبت آنچنانی برای استفاده افراد از بیمه های کشاورزی ایجاد نمی کند و لازم است تا تجدیدنظر مثبتی برای بهبود میزان و زمان پرداخت خسارت ها انجام شود.