از جمله مهمترین مسائلی که در رابطه با افراد دارای معلولیت باید مورد توجه قرار گیرد، جلوگیری از انزوای این افراد و مهیا کردن شرایط فعالیت های اجتماعی توسط این گروه همچون سایر افراد جامعه است و این امر زمانی محقق می شود که مناسب سازی محیطی از جمله ادارات، بانک ها، ارگان ها، معابر سطح شهر و وسایل حمل و نقل عمومی برای تردد این قشر مناسب باشد تا بدون کمک گرفتن از اشخاص دیگر به راحتی بتوانند در سطح شهر تردد کنند.
اما متاسفانه با وجود قانون و برنامه های زیاد در این زمینه اما همچنان روند مناسب سازی شهر بسیار کند پیش می رود و یا اصلا به آن اهمیتی داده نمی شود.
بخش مهمی از موانع تبعیض آمیز در شهرها موانع فیزیکی و عدم مناسب سازی محیطی است که گروه بزرگی از شهروندان اعم از جانبازان، معلولان، سالمندان، زنان باردار و غیره را از حضور اجتماعی دور نگاه می دارد.
شهر بم که در زلزله سال 82 ویران و مجدد بازسازی و احداث شد یکی از شهرهایی است که پایلوت مناسب سازی برای معلولان قرار گرفت اما در ساخت و ساز اصول مناسب سازی در آن رعایت نشد.
این در حالی است که بم را با توجه به درصد بالای معلولان ضایعه نخاعی جزو شهرهای بدون مانع اعلام کرده اند.
یکی از معلولانی که در زلزله دلخراش سال 82 دچار ضایعه نخاعی شده به خبرنگار ایرنا می گوید: «باید با ویلچر به بازار و سایر نقاط شهر بروم.
وی که نمی خواهد خود را معرفی کند ادامه داد: شهر بم را دوباره ساختند اما نه برای ما زیرا هیچ جا مناسب د این شهر اجرا نشده است.
وی گفت: حتی داخل مغازه ها یا بانک ها و ادارات نمی توانم بروم باید همیشه یا کسی من را همراهی کند یا افراد دیگر را صدا کنم تا صدای ما را بشنود و کمکم دهند»
رییس اداره بهزیستی بم نیز در جمع خبرنگاران گفت: با توجه به اینکه شهر بم بعد از زلزله پایلوت مناسب سازی معرفی شده اما با گذشت 20 سال از این حادثه دلخراش حدود 80 درصد از اماکن عمومی و دولتی این شهرستان برای معلولان مناسب‌سازی نشده است.
محمد ابوذری روز پنجشنبه درخصوص مناسب سازی این شهر در جمع خبرنگاران گفت: شهرستان بم بیش از چهار هزار معلول دارد و در استان کرمان بیشترین آمار معلولان بعد از زلزله متعلق به این شهرستان است که شامل معلولان جسمی حرکتی ، ضایعه نخاعی ، بینایی شنوایی و سایر توانخواهان است که تحت پوشش بهزیستی قرار دارند.
وی در خصوص مناسب سازی شهر بم تصریح کرد: طبق ماده 2 از فصل 2 قانون حمایت از معلولان تمام ادارات، نهادها، ارگان ها، شرکت های دولتی موظف هستند در طراحی، تولید و احداث ساختمان ها ،اماکن عمومی و معابر و وسایل خدماتی به نحوی عمل کنند که امکان دسترسی و بهره مندی از آن ها برای افراد دارای معلویت مانند سایر افراد فراهم شود.
وی با تاکید بر اینکه شهر بم قبل از زلزله 11 معلول داشته است بیان کرد: شهر بم بعد از زلزله سال 82 به عنوان پایلوت مناسب سازی انتخاب شده و شهرداری و برخی ادارات در بخش مناسب سازی زحمات زیادی کشیده اند اما کافی نیست.
برخی مصوبات مناسب سازی شهر اجرایی نمی شوند
وی اضافه کرد: در بخش مناسب سازی می توانیم بهتر عمل کنیم و در جلسات مناسب سازی که به صورت فصلی برگزار می شود و برخی از مصوبات آن اجرایی نمی شود.
وی ادامه داد: از ادارات، اماکن عمومی، شهرداری و نظام مهندسی انتظار داریم به صورت کامل به وظایف خود عمل کنند تا معلولان به راحتی بتوانند از این اماکن استفاده کرده و مانند سایرافراد جامعه به مناطق مختلف شهری دسترسی راحت تری داشته باشند.
رییس بهزیستی بم عنوان کرد: حدود 80 درصد از اماکن عمومی و دولتی بم مانند بانک ها، دانشگاه ها و سایر اماکن برای معلولان مناسب سازی نشده اند.
وی توضیح داد: از موضوعاتی که به جدیت پیگیر آن هستیم مناسب سازی ادارات است و کارشناس مناسب سازی، بازدیدها را به صورت مرتب پیگیری می کند زیرا زمانی قانونی انجام نشود ترک فعل است و نام تمام ادارات و یا ارگانهایی که ترک فعل داشته باشند به فرمانداری گزارش می شود.
مریم باران خداپرست کارشناس توانبخشی بهزیستی بم نیز در این باره گفت: اداره استاندارد این شهرستان بدترین ساختمان ممکن را دارد و حتی افراد سالم نیز به سختی می تواند به این اداره مراجعه کند.
وی افزود: اداره فرمانداری دانشگاه آزاد ،ادارات خدمات رسان دیگر مانند آب، برق، گاز و شرکت نفت از جمله اداراتی هستند که حتی دسترسی به دفتر رییس آن اداره یا ارگان برای یک فرد معلول امکان پذیر نیست.
وی ادامه داد: اداره برق تمام محوطه را مناسب سازی کرده اما برای رسیدن به اتاق رییس که در طبقه فوقانی قرار دارد یا باید بالابر یا آسانسور بگذارد اما در حال حاضر راه دسترسی پله است و امکان استفاده برای فرد معلول وجود ندارد که طبق رایزنی با رییس اداره برق بم قرار شد تا مناسب سازی فضای داخلی اداره در دستور کار قرار داده شود.
خداپرست عنوان کرد: رییس اداره آب اعلام کرد بودجه خاصی برای خرید آسانسور یا بالابر ندارد و نمی توانیم برای مناسب سازی کاری انجام دهیم .
کارشناس توانبخشی اضافه کرد: اداره گاز به دلیل اختلاف سطح موجود در این اداره حتی امکان دسترسی به اتاق های کارمندان اداره هم به سختی امکان پذیر است و اتاق رییس که اصلا دسترسی ندارد.
دسترسی معلولان به ادارات خدمات رسان مشکل است
به گفته وی سه اداره ( آب، برق، گاز) که شهروندان در این ادارات بیشترین تردد را دارند به سختی دسترسی به آن ها امکان پذیر است.
خداپرست اظهارداشت: ساختمان دانشگاه علوم پزشکی و شهرداری مناسب سازی شده اند اما به دلیل خرابی آسانسور معلولان و یا حتی افراد مسن و زنان باردار نمی توانند دسترسی راحتی داشته باشند .
وی توضیح داد: جامعه دسترس پذیر یعنی همه شهروندان از جمله سالمندان، معلولان و جانبازان به راحتی به امکانات شهری دسترسی داشته باشند.
وی درمورد بانک ها تصریح کرد: بیشترین تردد معلولان ما به بانک های رفاه، توسعه تعاون و رسالت است اما هیچ کدام مناسب سازی نشده اند.
وی گفت: مثلا بانک رفاه مناسب سازی انجام داده اما از رمپ غیراستاندارد استفاده کرده و یک معلول نمی تواند به تنهایی از آن رمپ استفاده کند یا بانک توسعه تعاون قرار بوده فضای مناسبی را برای اجاره انتخاب کند اما متاسفانه این کار را انجام نداده و ورودی ساختمان بانک مشکل دارد که با وجود نامه نگاری متعدد اما تغییری صورت نگرفته است.
کارشناس توانبخشی بیان کرد: تنها اداراتی که به طور کامل مناسب سازی شده اند آموزش و پرورش، دادگستری و بیمارستان پاستور بم است.
وی خاطرنشان کرد: فضای شهری نیز به طور کامل مناسب سازی نشده و کوچه ها و خیابان های منتهی به خیابان یکطرفه آبراهه دارند که فرد معلول نمی تواند تردد داشته باشد و یا پل های فلزی که در پیاده روها گذاشته شده اند نیز مناسب نیستند و چرخ کوچک ویلچر در آنها گیر خواهد کرد.
به گزارش ایرنا، اداره فرمانداری بم که نماینده آن ها برای مناسب سازی سایر ادارات نماینده بهزیستی را همراهی می کند نیز فضای مناسب و قابل دسترسی برای افراد معلول ندارد.