عادت به استفاده زیاد از برخی مواد غذایی و برخی عادات تغذیه‌ای رایج در کشور شیوع گسترده بیماری‌هایی را موجب شده که با اصلاح تغدیه و عادات غذایی می‌توان به راحتی از این بیماری‌ها پیشگیری کرد.
اگرچه استفاده از قند و شکر در مقدار کم ضرر زیادی برای بدن ندارد اما مصرف بیش از حد آن می تواند بیماری هایی چون افزایش وزن، آکنه و دیابت نوع2 را به دنبال داشته باشد. مشکل اصلی اینجاست که شکر به جزء جدایی ناپذیر بسیاری از فرآورده های غذایی از سس کچاپ گرفته تا کره بادام زمینی تبدیل شده و در بسیاری از میان وعده ها نیز به وفور یافت می شود.
مشکلات ناشی از مصرف قند و شکر
افزایش وزن
دلیل اصلی چاقی در سراسر جهان و از جمله ایران، استفاده مستمر از شکر است که در اغلب موادغذایی و نوشیدنی ها یافت می شود. تحقیقات نشان می‌دهد که مصرف نوشیدنی‌های شیرین با افزایش وزن و افزایش خطر ابتلا به دیابت نوع 2 ارتباط دارد.
ابتلا به بیماری‌های قلبی
بیماری‌های قلبی عامل اصلی مرگ و میر در جهان است؛ قند بالا می تواند باعث افزایش تری گلیسیرید بالا، قند خون و سطح فشار خون شود که همگی از عوامل خطر بیماری قلبی هستند. مصرف بیش از حد قند، به ویژه از نوشیدنی‌های شیرین شده با قند، باعث تصلب شرایین، بیماری که با رسوبات چربی و گرفتگی عروق مشخص می‌شود، می‌شود.
ابتلا به دیابت نوع2
دیابت، عامل اصلی مرگ و میر و کاهش امید به زندگی است. شیوع آن در 30 سال گذشته بیش از دو برابر شده است و پیش‌بینی‌ها تخمین می‌زنند که همچنان افزایش خواهد یافت.
ابتلا به سرطان
خوردن مقدار زیاد قند ممکن است خطر ابتلا به برخی سرطان‌ها را افزایش دهد. رژیم‌های غذایی سرشار از قند، التهاب را در بدن افزایش می دهند و ممکن است باعث مقاومت به انسولین شود که هر دو خطر ابتلا به سرطان را افزایش می‌دهند.
ابتلا به افسردگی
در حالی که یک رژیم غذایی سالم می‌تواند به بهبود خلق و خوی شما کمک کند، رژیم غذایی سرشار از قند افزوده و غذاهای فرآوری شده می‌تواند به تغییرات در خلق و خو و احساسات کمک کند. حتی امکان ابتلا به افسردگی را افزایش دهد.
تسریع روند پیری پوست
چین و چروک‌های روی پوست، نشانه‌ی طبیعی پیری پوست است که در نهایت بدون توجه به رژیم غذایی و سلامت بدن خود را نشان می‌دهند. با این حال، انتخاب نامناسب مواد غذایی می‌تواند چین و چروک را بدتر کرده و روند پیری پوست را تسریع کند. محصولات نهایی گلیکاسیون پیشرفته (AGEs) ترکیباتی هستند که در اثر واکنش بین قند و پروتئین در بدن ایجاد می‌شوند. این عنصرها مشکوک به نقش کلیدی در پیری پوست هستند.
امکان ابتلا به کبد چرب
مصرف زیاد فروکتوز به طور مداوم با افزایش خطر ابتلا به کبد چرب ارتباط دارد. فروکتوز یک نوع رایج قند است که یکی از منابع اصلی آن شربت ذرت با فروکتوز بالا (HFCS) است که برای شیرین کردن سودا، آب نبات، محصولات پخته شده، غلات و غیره استفاده می‌شود.
خوردن قند و شکر ناشی از فرهنگ غلط غذایی
دکتر احمد اسمعیل زاده مدیر دفتر بهبود تغذیه وزارت بهداشت درباره مصرف قند و شکر می گوید: یکی از بحث‌هایی که متأسفانه در فرهنگ غذایی ما ایرانی‌ها نقش پررنگی دارد، خوردن قند و شکر است. مصرف قند و شکر ایرانی‌ها در مقایسه با اغلب کشورهای دنیا بسیار زیادتر است.
وی بر این باور است که ما ایرانی‌ها افراد چای‌خوری هستیم و عادت کرده‌ایم که در کنار چای از قند استفاده کنیم، همچنین مصرف چای شیرین در فرهنگ غذایی ما نقش پررنگی دارد. به یاد داشته باشیم قند و شکر به غیر از کالری صرف هیچ چیز دیگری ندارد و هیچگونه ماده مغذی وارد بدن ما نمی‌کند.
به گفته این متخصص، وقتی که ما مقدار زیادی قند و شکر استفاده می‌کنیم به دلیل نوع قندی که در این مواد وجود دارد، در طولانی مدت خطر ابتلا به دیابت، چاقی و بیماری‌های قلبی ـ عروقی در ما افزایش پیدا می‌کند.
وی ادامه داد: بیشترین مصرف قند و شکر هنگام نوشیدن چای است در حالی که می‌توانیم مصرف چای را با سایر مواد خوراکی داشته باشیم. به افرادی که به من مراجعه می‌کنند توصیه می‌کنم که بعد از بازگشت به خانه تمام قند و شکر موجود در خانه را دور بریزند، چون بدن آنها هیچ نیازی به استفاده از قند و شکر ندارد.
اسمعیل زاده تاکید کرد: برای خوردن چای می‌توان از توت خشک، مویز، انجیر، خرما و حتی از بیسکوییت‌های سبوس‌دار استفاده کرد. این محصولات نسبت به قند و شکر بسیار بهتر هستند.
به گفته او، برخی از اقوام کشور ما عادت به خوردن تعداد زیادی لیوان چای دارند و با هر لیوان چای دو تا سه حبه قند می‌خورند. طبیعتاً کالری زیادی وارد بدن آنها می‌شود و اگر فقط همین قند و شکر را از برنامه غذایی خود حذف کنند، می‌بینند که اضافه وزن آنها کاهش پیدا می‌کند، وضعیت کبد چرب آنها بهبود پیدا می‌کند، اگر مبتلا به دیابت هستند، وضعیت آنها کنترل می‌شود و چربی خون کاهش می‌یابد.
مدیر دفتر بهبود تغذیه وزارت بهداشت تاکید کرد: پس همه ما باید دست به دست هم بدهیم تا مصرف قند و شکر را در برنامه غذایی خودمان به حداقل برسانیم. قند و شکر هیچگونه خاصیتی برای سلامتی ما ندارد و فقط کالری به بدن وارد می‌کند. ما فقط به طعم شیرین آنها عادت کرده‌ایم ولی به راحتی قابل جایگزین کردن با مواد غذایی سالم‌تر هستند.