سیاه دانه طعمی تلخ دارد و به عنوان ادویه در مواد غذایی به خصوص ترشیجات استفاده می‌شود. این دانه بومی جنوب غربی آسیاست و از قدیم به عنوان ضد انگل، ضد باکتری و مسهل استفاده می‌کردند. مصرف سیاه‌دانه برای زنان شیرده مفید است، زیرا باعث افزایش ترشح شیر می‌شود. نام‌های دیگر سیاه‌دانه، سیاه تخمه، سرنیچ سیاه، سنوخ سیاه، کمون اسود، شونیز، شونوز و کمون هندی است.

از جمله فواید سیاه دانه برای بدن موارد زیر است:

سیاه دانه و درمان هزار درد

تاثیر مثبت بر دستگاه گوارش و انگل‌های روده

درمان نفخ معده و دل دردهای ناشی از آن پیشگیری و درمان زخم معده

بهبود حافظه

تمرکز تنظیم قند خون

کنترل دیابت

کاهش کلسترول خون

تنظیم فشار خون

مسکن طبیعی برای مفاصل

سردرد افزایش توانمندی سیستم ایمنی

بهبود آرتروز التهاب لثه تصفیه کلیه و مجاری ادرار

تسکین روماتیسم

درمان سرگیجه و درد گوش

درمان عفونت با هلیکوباکتر پیلوری

ضد تشنج و صرع

درمان آسم

جلوگیری و درمان ریزش مو

جوانی و زیبایی پوست

درمان ناراحتی‌های کبدی

درمان سردرد و میگرن

درمان درد و ناراحتی‌های کلیوی

تقویت قوای جنسی

تمدد اعصاب

درمان بی اختیاری ادرار

درمان دل پیچه

و دردهای روده ای

درمان درد رحم و زایمان

درمان جوش‌های چرکی

درمان تب

***خواص درمانی سیاه دانه برای درمان بیماری‌ها و سلامت بدن

تحقیقات نشان داده است مواد معدنی و ویتامین‌های موجود در سیاه دانه در درمان دیابت، سل ، بیماری‌های قلبی و عروقی، کم خونی و میگرن مفید است. اسیدهای چرب ضروری فراوان موجود در سیاه دانه آن را به نوعی مواد غذایی ضد سرطان تبدیل کرده که در حفظ سلامت پوست و مو نیز مفید است. سیاه دانه آهن و پتاسیم فراوانی دارد و علاوه بر تقویت سیستم ایمنی بدن، باعث رفع مسمومیت خونی و یبوست می‌شود. سیاه دانه دارای خواص بسیار زیادی از جمله در درمان سرطان ها، درمان زخم معده، نابودی سموم در کبد و نیز تنظیم سیستم گوارش بدن دارد.

افرادی که بعد از ابتلا به سرماخوردگی مدام عطسه می‌کنند می‌توانند جوشانده مخلوط سیاه دانه بوداده و روغن زیتون را به مدت یک دقیقه روی پیشانی خود مرهم کنند. این مخلوط به آن‌ها کمک می‌کند تا از شر عطسه‌ها خلاص شوند. برخی از درمان گران طب سنتی بر این باورند که سیاه دانه جویده شده و ترکیب شده با بزاق دهان موجب درمان زگیل می‌شود.

افراد مبتلا به سینوزیت بهتر است در فصل پاییز هفته‌ای یک بار از بخور سیاه دانه استفاده کنند. مصرف سیاه دانه در وعده‌های غذایی برای خانم‌های سردمزاجی که شیر آن ‌ها برای نوزادشان کم است موثر است و به مرور موجب افزایش شیر آن‌ها می‌شود.

تسکین روماتیسم با روغن سیاه‌دانه

یک فنجان روغن سیاه دانه را گرم کنید. سپس قبل از خواب آن را در محل درد بمالید و خوب ماساژ دهید. بعد محل مورد نظر را با یک تکه پارچه پشمی باندپیچی نموده و استراحت کنید.

سیاه‌دانه برای درمان سرگیجه و درد گوش

یک قاشق مرباخوری عسل را با چند قطره روغن سیاه دانه مخلوط کرده و هر صبح ناشتا، میل کنید. این کار را حداقل تا 11 روز ادامه دهید.

سیاه‌دانه برای درمان اسهال

یک قاشق غذاخوری سیاه دانه‌ی آسیاب شده را با نصف استکان عصاره‌ی تره تیزک (شاهی) مخلوط کرده و پس از صرف غذا در سه وعده میل نمایید.

سیاه‌دانه برای درمان دیابت نوع 2

مصرف تنها 2 گرم سیاه دانه در روز میزان قند خون و هموگلوبین گلیکوزیه (HbA1C) را کاهش می‌دهد. همچنین قادر است عملکرد سلول بتا را افزایش داده، در حالی که مقاومت به انسولین را کم می‌کند.

سیاه‌دانه برای درمان فشار خون بالا

افراد مبتلا به این مشکل می‌توانند تنها طی مدت دو ماه درمان شوند. کافی است دوبار در روز 100 و 200 میلی گرم عصاره سیاه دانه را مصرف کنند.

سیاه‌دانه برای درمان آسم

آزمایشات انجام شده بر روی تعداد زیادی حیوانات مبتلا به آسم به وضوح نشان می‌دهد که اثرات سیاه دانه (همراه با آویشن) نتایج بسیار چشمگیری را نسبت به داروهای معمولی دارد.
بنابر دیگر آزمایشات نوشیدن آب جوش به همراه عصاره سیاه دانه اثرات بسیار مطلوبی را برای افراد مبتلا به آسم و راه‌های هوایی آن‌ها دارد.

سیاه‌دانه برای درمان سرطان روده بزرگ

این سرطان رشد یافته را می‌توان با استفاده ازعصاره سیاه دانه به راحتی متوقف کرده و از مصرف داروهای شیمیایی مضر در امان ماند. تحقیقات دامی نشان می‌دهد که روغن سیاه دانه بدون داشتن عوارض جانبی، اثرات عجیبی را بر روی موش‌های سرطانی داشته است.

سیاه‌دانه برای درمان برای درمان ریز ش مو

برای جلوگیری از ریزش موها و رویاندن موهای ریخته شده، پودر سیاه دانه و حنا را در روغن سوسن مخلوط کرده و بر سر ضماد کنید.

سیاه‌دانه برای جوانی و زیبایی پوست

مالیدن جوهر سیاه دانه بر صورت باعث جوان شدن پوست صورت می‌شود. در برخی متون طب سنتی به این نکته اشاره شده که استفاده موضعی از تخم سیاه دانه و روغن کنجد برای درمان جوش‌های زیرپوستی بسیار موثر است. این درمان گران برای تهیه این ترکیب به بیماران شان توصیه می‌کنند روغن کنجد و پودر سیاه دانه را با یکدیگر ترکیب کرده و آن را روی پوست صورت ماسک کنند.

استفاده از این ترکیب به مدت 2 هفته به بهبود جوش‌های زیرپوستی منجر می‌شود، اما هنگام استفاده از این ترکیب باید مراقب بود که بیش از اندازه از این روغن روی پوست استفاده نکنید چرا که استفاده بیش از اندازه از انواع روغن‌ها موجب بسته شدن منافذ پوستی می‌شود. برای استفاده از این ترکیب باید سرانگشتان تان را اندکی به این روغن آغشته کنید و روی پوست تان ماساژ دهید.

سیاه‌دانه برای درمان و ترک اعتیاد

سیاه دانه قادر بوده 35 فرد معتاد را که به طور طولانی مدت اسیر دام مواد مخدر بوده اند، نجات دهد.

سیاه‌دانه برای درمان ناراحتی‌های کبدی

مقداری از پودر سیاه دانه را با گیاه صبر زرد (آلوئه ورا) و عسل مخلوط کرده و هر صبح ناشتا، به مدت هفت روز یک قاشق مرباخوری از آن را میل کنید. همچنین می‌توانید روغن سیاه دانه را که در حال جوش است، با غنچه‌ی برگ‌های بید (برگ‌های کوچک) مخلوط کرده و پیش از خواب یک قاشق مرباخوری از آن را به مدت یک هفته میل کنید.

سیاه‌دانه برای درمان سردرد و میگرن

نصف قاشق سیاه دانه آسیاب شده را با نصف قاشق انیسون (دانه‌هایی شبیه رازیانه دارد) و سه تکه میخک کوبیده شده، مخلوط کنید و با یک لیوان شیر بجوشانید (بهتر است کمی عسل خالص نیز اضافه کنید). یک فنجان از این معجون دارویی را می‌توانید در هنگام شروع سردرد و میگرن بنوشید. با روغن سیاه دانه، گیجگاه و شقیقه خود را چرب کنید تا از سردرد خلاص شوید.

سیاه‌دانه برای درمان درد و ناراحتی‌های کلیوی

یک استکان سیاه دانه را در یک لیتر آب بجوشانید و با عسل شیرین کنید و به مدت یک هفته، صبح ناشتا آن را میل نمایید. همچنین می‌توانید یک قاشق غذاخوری سیاه دانه آسیاب شده را با نصف لیوان روغن زیتون مخلوط کرده و به صورت ضماد (یعنی مانند پماد روی یک تکه پارچه تمیز) در آن قسمت از کلیه که احساس درد می‌کنید بگذارید. این عمل را روزانه یک بار و به مدت پنج روز ادامه دهید. هر روز مقداری جعفری را در یک لیوان آب بجوشانید و هفت قطره روغن سیاه دانه را به آن افزوده و صبح و شب یک فنجان میل کنید. این کار را به مدت پنج روز ادامه دهید.

سیاه‌دانه برای تقویت قوای جنسی

مالیدن جوهر سیاه دانه بر کمر سبب تمدد اعصاب شده و قدرت جنسی را افزایش می‌دهد.

سیاه‌دانه برای درمان بی‌اختیاری ادرار

پوسته تخم مرغ را پس از شستن کامل، با حرارت مقداری تفت دهید و با مقداری سیاه دانه مخلوط کرده و بکوبید تا کاملا نرم شود. یک قاشق چایخوری از این مخلوط را در یک لیوان شیر ریخته و آن را به هم بزنید و صبح و شب، به مدت یک هفته میل کنید.

سیاه‌دانه برای درمان دل پیچه و دردهای روده‌ای

به مقدار مساوی زیره و نعنا و انیسون را بجوشانید و هفت قطره روغن سیاه دانه به آن اضافه کنید. سپس با عسل خالص آن را شیرین کرده و در موقع دل پیچه و دل درد آن را بنوشید.

سیاه‌دانه برای درمان درد رحم

برای درمان درد رحم و زایمان، پودر سیاه دانه را با عسل و روغن مخلوط نموده، میل کنید.

سیاه‌دانه برای درمان جوش‌های چرکی

اگر در گروه جوان‌هایی قرار دارید که از دست جوش‌های التهابی و ترشحات چرکی آن رنج می‌برید، می‌توانید با استفاده از خمیر سیاه دانه برای درمان این جوش‌ها که غالبا بعد از بلوغ در نوجوانان به وجود می‌آید و در برخی موارد تا جوانی افراد ادامه پیدا می‌کند، اقدام کنید. برای تهیه این خمیر کافی است 2 قاشق پودر سیاه دانه را با مقداری سرکه ترکیب کرده و آن را روی صورت خود ماسک کنید. این ترکیب کمک می‌کند جوش‌های التهابی و چرکی به مرور خشک و برطرف شوند.

دیگر خواص درمانی سیاه‌دانه 

اگر مقداری سیاه دانه را بکوبید و با کمی سکنجبین میل نمایید، تب را برطرف می‌کند.

1- از اصلی‌ترین خواص معجون سیاه دانه این است که سیستم ایمنی بدن را تقویت می‌کند

2- برای درمان سرماخوردگی‌های پی در پی مفید است.

3 -در درمان تب‌های بلغمی و سوداوی تاثیر دارد.

4- ادرارآور است و برای مردان مبتلا به پروستات مفید است. همچنین عفونت‌های ادراری را درمان می‌کند.

5-برای درمان سردردهایی که مرتبط با مزاج سرد هستند مفید است.

6-مالیدن این ترکیب به پوست برای درمان جوش‌های بلغمی مفید است. توجه داشته باشید که جوش‌های بلغمی بدون التهاب، زیرپوستی و سفت هستند و استفاده از این ترکیب برای جوش‌های قرمز و پرالتهاب نتیجه عکس خواهد داد و وضع پوستتان بدتر خواهد شد.

7-تاثیر خوبی بر دستگاه گوارش و انگل‌های روده دارد.

8- نفخ معده و دل دردهای ناشی از آن را درمان می‌کند.

9- برای پیشگیری و درمان زخم معده موثر است.

10-برای بهبود بیماری‌های پوستی پیسی و لک مفید هست.

11-می تواند سنگ‌های کلیه و مثانه را از بین ببرد.

12-در روزهای پایانی بارداری به کنترل درد و افزایش توان و مقاومت مادران هنگام زایمانکمک می‌کند. توجه داشته باشید حتما با مشورت پزشک زنان و یا متخصص طب سنتی از این معجون استفاده کنید.

13- موجب افزایش شیر مادران شیرده می‌شود.

14- از ابتلا به بیماری‌های مزمن و سرطان جلوگیری می‌کند، چون اثر معجون سیاه دانه به مدت طولانی در بدن باقی می‌ماند

15-باعث کاهش عوارض داروهای شیمی درمانی بر کلیه‌ها می‌شود.

16- با طبع گرم بسیار انرژی زا و باعث از بین رفتن افسردگی می‌شود.

17-مصرف یک قاشق مرباخوری از ترکیب روغن سیاه دانه و عسل خالص به نسبت مساوی باعث درمان اضطراب و تپش‌های قلب و تنظیم ضربان قلب می‌شود.

18- سیاه دانه دارای ماده‌ای هست که در بدن تولید انتی هیستامین می‌کند به همین دلیل برای درمان حساسیت و آسم بسیار مفید است.

مقدار مصرفی سیاه دانه

در روز می توانید 1 یا 2 قاشق چای خوری روغن سیاه دانه یا 2 عدد کپسول استفاده نمایید. هر کپسول معمولا محتوی 1000 میلی گرم از آن است.

هشدارها در مورد سیاه‌دانه و عسل طبیعی

فراموش نکنید که معجون سیاه‌دانه با عسل یک معجون طبیعی است؛ اما از آن به عنوان دارو یاد می‌شود. این یعنی مصرف خودسرانه این معجون ممکن است برای برخی افراد ایجاد مشکل کند. پس حتما در این زمینه با متخصص طب سنتی یا پزشک معالج خود مشورت کنید. نکته مهم در مورد آسیاب کردن یا نیم کوب کردن سیاه‌دانه است. به هیچ وجه سیاه‌دانه را از قبل نیم کوب نکنید مگر اینکه بخواهید آن را به میزان یکسان با عسل طبیعی مخلوط کنید.

اگر سیاه‌دانه در هوای آزاد رها شود، خیلی سریع سمی شده و آسیب‌های جدی به بدن وارد می‌کند.همانطور که در بالا نیز اشاره شد، می‌توانید برای درست کردن این معجون پرخاصیت، از عسل طبیعی سیاه‌دانه استفاده کنید.

عسل تک گل سیاه‌دانه از شهد گل سیاه‌دانه توسط زنبور عسل تهیه شده و خواص گل سیاه‌دانه را با خود به همراه دارد.اضافه کردن سیاه‌دانه نیم‌کوب شده به عسل سیاه‌دانه قطعا معجونی خاص و ویژه ایجاد می‌کند که می‌تواند سرعت درمان مشکلات بالا را افزایش دهد.شاید زمان آن رسیده باشد که به جای مصرف مواد مضر شیمیایی به سراغ مواد طبیعی برویم.

تاثیر سیاه‌دانه بر لاغری

یکی از خوراکی‌هایی که در کاهش وزن نقش زیادی دارد سیاه دانه است. سیاه دانه  به عنوان چربی سوز عمل می‌کنند. سیاه دانه در تقویت دستگاه گوارش نیز موثر بوده و از بیماری‌های مربوط به گوارش جلوگیری می‌کند. سیاه دانه به دلیل داشتن فیبر فراوان سبب کاهش اشتها، تثبیت قند خون و در نتیجه کاهش چربی‌های شکم می‌شود.با استفاده از سیاه دانه می‌توان تمایل به مصرف برنج، نان و شیرینی‌جات را کاهش داد. در واقع با کنترل اشتها می‌توانید یک تا دو کیلو گرم در ماه وزن کم کنید. دوز مصرفی سیاه دانه یک تا سه قاشق غذاخوری در روز است.

معجون بی نظیر سیاه دانه برای لاغری

یکی از معجون‌های توصیه شده در طب سنتی برای لاغری با سیاه دانه شامل موادی مانند طباشیر، زیره سیاه، هلیله سیاه، تخم گشنیز، زنیان و لاک مغسول است. این مواد را می‌توانید از عطاری تهیه کنید.

مقدار 50 گرم سیاه دانه، 50 گرم زنیان و 50 گرم زیره سیاه را با 25 گرم تخم گشنیز، 25 گرم لاک مغسول، 25 گرم طباشیر و 25 گرم هلیله سیاه مخلوط کنید. سپس بکوبید تا پودر شود. از این پودر باید هر روز و به اندازه نصف قاشق چایخوری استفاده شود. می‌توانید این ترکیب را به یک لیوان آب گرم افزوده و با مقدار کمی عسل شیرین کنید. استفاده از این ترکیب به مدت چند هفته باعث کاهش وزن چشمگیری می‌شود.

دمنوش سیاه‌دانه

برای لاغری روزانه می‌توان 1 یا 2 گرم دانه این گیاه را به صورت له شده با غذا و یا با چای و موارد دیگر استفاده کرد و از خواص آن بهره‌مند شد. ابتدا به اندازه یک لیوان بزرگ آب را بجوشانید و پس از جوش آمدن آب یک قاشق غذاخوری سیاه دانه به آن اضافه کرده و به مدت 20 دقیقه  بگذارید دم بکشد. در صورت تمایل می‌توانید از عسل برای خوش طعم کردن آن استفاده کنید.

لیمو با سیاه‌دانه برای لاغری

به منظور کاهش وزن می‌توان داخل کاسه‌ کمی سیاه دانه ریخته سپس به آن آبلیموی طبیعی اضافه کرده تا کاملا سیاه دانه را بپوشاند. بعد از چند دقیقه، آبلیمو را از کاسه خارج کنید و سیاه دانه را داخل ظرف زیر نور آفتاب قرار دهید تا خشک شود. بعد از گذشت یک هفته از آن استفاده کنید.

عسل و سیاه دانه برای لاغری

برای بهره بردن از خواص سیاه دانه برای لاغری می‌توانید آن را با عسل نیز ترکیب کنید. 50 گرم سیاه دانه را پودر کرده و آن را بلافاصله با مقداری عسل مخلوط کنید. از این ترکیب می‌توانید یک مرتبه در روز استفاده کنید تا در مدت کمی به وزن مطلوب برسید. علاوه بر خاصیت لاغر کنندگی، سیاه دانه و عسل برای بیماران دیابتی نیز مفید بوده و به عنوان یک سم‌زدا برای بدن عمل می‌کند. می‌توان از ترکیب سیاه دانه و عسل قبل از خوردن صبحانه یا چند ساعت قبل از خواب استفاده کرد.

مضرات احتمالی لاغری با سیاه دانه

با وجود فواید زیادی که برای سیاه دانه شمردیم، گاهی سیاه دانه می‌تواند برای برخی از افراد مضر نیز باشد. از مضرات احتمالی سیاه دانه می‌توان به موارد زیر اشاده کرد:

ایجاد خارش و حساسیت در نتیجه‌ی تماس با دانه‌های سیاه دانه وجود دارد.

این حالت نوعی آلرژی است که به درماتیت تماسی معروف است.

سیاه دانه منجر به کنترل فشار خون و کاهش آن می‌شود، اما کاهش شدید فشار خون برای عده‌ای از افراد مضر است.

افت فشار خون مانع انتقال صحیح اکسیژن به مغز و قلب و در نتیجه سردرد و تهوع می‌شود.

زنان باردار نباید سیاه دانه مصرف کنند، زیرا مصرف آن باعث انقباض ماهیچه‌های رحم می‌شود و احتمال سقط جنین و آسیب به آن را در پی دارد.

مطالعات مرکز تحقیقاتی سرطان نشان می‌دهد که سیاه دانه با داروهای شیمی درمانی تداخل دارد و می‌تواند اثر درمان‌های متداول سرطان را خنثی و یا کاهش دهد.

افرادی که طبع گرم دارند بهتر است در مصرف سیاه دانه زیاده‌روی نکنند.

استفاده از سیاه دانه به تنهایی ممکن است خوشایند نباشد؛ به همین دلیل بهتر است در کنار آن کمی عسل میل کنید.

همان طور که ملاحظه کردید سیاه دانه خواص درمانی بی‌شماری دارد و بهتر است در کنار رژیم غذایی خود از روغن سیاه دانه برای لاغری حداکثر استفاده را بکنید.

دور از اغراق نیست اگر بگوییم سیاه دانه معجون سلامتی، کاهش استرس و کاهش عوارض بیماری‌های متعدد است.

البته این را هم در نظر داشته باشید که لاغری با سیاه دانه به تنهایی میسر نیست و برای کاهش وزن باید از یک برنامه غذایی سالم  و ورزش روزانه پیروی کنید.